Manyetik debimetreler (elektromanyetik debimetreler), Faraday’ın elektromanyetik indüksiyon kanununa dayalı olarak çalışan yüksek hassasiyetli ölçüm cihazlarıdır. İletken sıvıların akış hızını ölçmek için kullanılırlar ve özellikle su, atık su, kimya, gıda, ilaç ve enerji endüstrilerinde yaygın olarak tercih edilirler.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Manyetik debimetreler, iletken bir sıvı manyetik alan içerisinden geçtiğinde indüklenen gerilimi ölçerek çalışır. Faraday’ın kanununa göre:
E = B · d · v
E: indüklenen gerilim, B: manyetik akı yoğunluğu, d: elektrotlar arası mesafe, v: sıvının ortalama akış hızı.
Bu ölçülen gerilim akış hızına orantılıdır ve debi hesaplanır:
Q = v · A
Q: debi, v: hız, A: boru kesit alanı.
YAPISAL ÖZELLİKLER
- Ölçüm tüpü: paslanmaz çelik veya astarlanmış (PTFE, kauçuk) malzeme
- Elektrotlar: korozyona dayanıklı alaşımlar (316SS, Hastelloy, titanyum)
- Manyetik alan: bobinler ile oluşturulur
- Çıkış: 4-20 mA, HART, Profibus, Modbus, dijital göstergeler
AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR
Avantajlar:
- Hareketli parça içermez, düşük bakım ihtiyacı
- Yüksek doğruluk (%0.2 – %0.5 hata payı)
- Basınç kaybı oluşturmaz
- Geniş boru çapı aralıklarında kullanılabilir
Sınırlamalar:
- Sadece iletken sıvılarda çalışır (σ > 5 µS/cm)
- Gaz, yağ ve saf distile su gibi iletkenliği düşük akışkanlarda kullanılamaz
UYGULAMA ALANLARI
- Su ve atık su yönetiminde debi ölçümü
- Kimya endüstrisinde asit, baz ve çözelti ölçümleri
- Gıda ve içecek üretiminde hijyenik sıvı akışı
- İlaç endüstrisinde proses akış kontrolü
- Enerji santrallerinde soğutma suyu izleme
STANDARTLAR VE KALİBRASYON
- ISO 6817: Elektromanyetik debimetreler için standart
- OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için uluslararası standart
- ATEX sertifikalı modeller: Patlayıcı ortamlar için
- Periyodik kalibrasyon gereklidir
SONUÇ
Manyetik debimetreler, iletken sıvıların ölçümünde sundukları hassasiyet, güvenilirlik ve düşük bakım ihtiyacı sayesinde modern endüstride kritik rol oynar. Dijital haberleşme yetenekleri sayesinde otomasyon sistemlerine kolayca entegre edilirler.