Yazılar

Helisel rotorlu debimetreler, pozitif deplasmanlı debimetrelerin özel bir türüdür. Akışkanın, eksenel yerleşimli helisel rotorları döndürmesi prensibiyle çalışır. Her rotor dönüşü, sabit ve bilinen bir hacmi temsil eder. Bu özellikleri sayesinde yüksek doğruluk ve tekrarlanabilirlik sağlarlar. Petrol, kimya, ilaç ve gıda endüstrilerinde özellikle yüksek viskoziteli sıvıların ölçümünde tercih edilirler.

Helical Rotor Flowmeters

 

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Helisel rotorlar, akışkanın geçişi sırasında eksenel doğrultuda dönerek belirli hacimleri taşır. Bu dönüş hareketi, sensörler yardımıyla sayılır ve hacimsel debi hesaplanır.

Temel formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s)
n: Rotor dönüş frekansı (Hz)
Vc: Her dönüşte taşınan hacim (m³).

Bu debimetreler, akışkanın yoğunluğu ve viskozitesinden daha az etkilenir ve yüksek doğruluk sunar.

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde: Paslanmaz çelik, dökme demir, alüminyum
  • Ölçüm elemanları: Helisel (vida tipi) rotorlar
  • Çıkış sinyalleri: Manyetik algılama, pulse çıkışı, dijital sinyal
  • Düşük basınç kaybı
  • Yüksek viskoziteye sahip akışkanlarda çalışabilme yeteneği

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Yüksek doğruluk (±%0.2 – ±%0.5)
  • Düşük debilerde dahi hassas ölçüm
  • Viskoz ve yoğun akışkanlarda kararlı performans
  • Düşük basınç kaybı

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalardan dolayı bakım ihtiyacı vardır
  • Aşındırıcı akışkanlarda ömür kısalabilir
  • Partikül içeren akışkanlarda hassasiyet azalabilir

UYGULAMA ALANLARI

  • Akaryakıt ve yağ ölçümleri
  • Kimya endüstrisinde polimer ve solvent ölçümü
  • Gıda endüstrisinde şurup, melas, bal gibi ürünler
  • İlaç sektöründe hassas dozajlama
  • Enerji sektöründe yağlama sistemleri

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller, patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Düzenli kalibrasyon, doğruluğu korumak için gereklidir

SONUÇ

Helisel rotorlu debimetreler, özellikle yüksek viskoziteli sıvıların ölçümünde sağladıkları yüksek doğruluk ve güvenilirlikle endüstride kritik bir rol oynamaktadır. Dayanıklı yapıları ve düşük basınç kayıpları sayesinde uzun ömürlü ve güvenilir çözümler sunarlar.

Pozitif deplasmanlı debimetreler, akışkanın debisini ölçmek için akışkanı belirli hacimlere bölen ve bu hacimlerin geçişini sayan hassas cihazlardır. Hacimsel prensibe dayandıkları için özellikle düşük debi ve yüksek viskoziteli akışkanlarda yüksek doğruluk sağlarlar. Petrol, kimya, ilaç, gıda ve otomotiv endüstrilerinde yaygın olarak kullanılırlar.

Positive Displacement Flowmeters

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Bu debimetreler, akışkanı mekanik bir yapı içinde belirli hacimlere ayırır ve bu hacimlerin sayısını ölçerek toplam debiyi hesaplar. Temel prensip, akışkanın geçtiği her bir hacim biriminin debiyle orantılı olmasıdır.

Formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s), n: döngü sayısı (Hz), Vc: ölçüm hacmi (m³).

Bazı tipleri:

  • Oval dişli debimetreler
  • Pistonlu debimetreler
  • Helisel rotor debimetreler

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde: Paslanmaz çelik, dökme demir, alüminyum
  • Ölçüm elemanları: Oval dişli, piston, helisel rotor vb.
  • Çıkış sinyalleri: Mekanik sayaç, manyetik sensör, dijital pulse
  • Viskoz akışkanlarda yüksek doğruluk
  • Düşük debilerde bile ölçüm yapabilme

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Çok yüksek doğruluk (±%0.1 – ±%0.5)
  • Düşük debi ölçümünde uygundur
  • Yoğun, viskoz akışkanlarda performanslıdır
  • Enerji tüketimi gerekmez (mekanik tasarımlar)

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalar nedeniyle bakım ihtiyacı vardır
  • Aşındırıcı veya partiküllü akışkanlarda ömür kısalır
  • Büyük çaplı borularda kullanımı sınırlıdır

UYGULAMA ALANLARI

  • Akaryakıt ve yağ ölçümleri
  • Kimya endüstrisinde solvent ve polimer ölçümü
  • Gıda endüstrisinde şurup, bal, yağ gibi yüksek viskoziteli akışkanlar
  • İlaç endüstrisinde hassas dozajlama
  • Hidrolik sistemlerde yağ akış kontrolü

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için uluslararası standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Periyodik kalibrasyon, doğruluğun korunması için gereklidir

SONUÇ

Pozitif deplasmanlı debimetreler, düşük debi ve yüksek viskozite koşullarında sağladıkları yüksek doğruluk ve güvenilirlik ile endüstride kritik bir öneme sahiptir. Özellikle hassas dozajlama ve tüketim ölçümlerinde en güvenilir çözümlerden biridir.