Yazılar

Oval Dişli Debimetreler (Oval Gear Flowmeters) ve Endüstriyel Uygulamaları

,

Oval dişli debimetreler, pozitif deplasmanlı debimetrelerin en yaygın kullanılan tiplerinden biridir. Akışkanın oval şekilli iki dişliyi döndürmesi prensibiyle çalışırlar. Her bir dişlinin dönüşü, belirli bir hacmi temsil eder ve bu sayede akışkanın hacimsel debisi yüksek hassasiyetle ölçülür. Yüksek viskoziteli sıvılarda sağladıkları doğruluk nedeniyle kimya, petrol, gıda ve ilaç endüstrilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Oval Gear Flowmeters

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Oval dişli debimetrelerde akışkan, birbirine geçmeli iki oval dişli arasından geçerken bu dişlilerin dönmesini sağlar. Her dönüşte sabit miktarda akışkan geçer ve bu hacimler sensörler yardımıyla sayılır. Toplam hacim, dişli dönüş sayısı ve her dönüşte taşınan sabit hacim üzerinden hesaplanır.

Temel formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s)
n: Dişli dönüş frekansı (Hz)
Vc: Her dönüşte taşınan hacim (m³).

Oval dişli debimetreler özellikle düşük akış hızlarında ve yüksek viskoziteye sahip sıvılarda yüksek doğruluk sağlar.

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde malzemeleri: Paslanmaz çelik, alüminyum, dökme demir
  • Ölçüm elemanı: Oval şekilli iki dişli
  • Çıkış sinyalleri: Manyetik pickup, pulse çıkışı, dijital sinyal
  • Yüksek basınca dayanım
  • Düşük basınç kaybı ve geniş ölçüm aralığı

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Yüksek doğruluk (±%0.1 – ±%0.5)
  • Düşük debilerde hassas ölçüm
  • Viskoz akışkanlarda güvenilir performans
  • Kompakt ve dayanıklı yapı

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalar nedeniyle bakım ihtiyacı
  • Aşındırıcı veya partiküllü akışkanlarda ömür kısalabilir
  • Yüksek sıcaklıklarda sınırlı kullanılabilirlik

UYGULAMA ALANLARI

  • Kimya endüstrisinde solvent ve polimer ölçümü
  • Petrol ve yakıt endüstrisinde hassas ölçümler
  • Gıda endüstrisinde şurup, bal, yağ gibi ürünlerin ölçümü
  • İlaç sektöründe hassas dozajlama
  • Enerji sektöründe yağlama sistemleri

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için uluslararası standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller, patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Düzenli kalibrasyon, doğruluğu korumak için şarttır

SONUÇ

Oval dişli debimetreler, yüksek doğruluk ve güvenilirlikleri sayesinde endüstride geniş bir kullanım alanına sahiptir. Özellikle viskoz sıvıların ölçümünde sağladıkları avantajlarla en güvenilir akış ölçüm çözümlerinden biri olarak öne çıkarlar.

Pistonlu Debimetreler (Pıston Flowmeters) ve Endüstriyel Uygulamaları

,

Pistonlu debimetreler, pozitif deplasmanlı debimetreler sınıfına giren, yüksek doğrulukta akış ölçümü sağlayan cihazlardır. Akışkanın hacmini, ileri-geri hareket eden pistonlar yardımıyla ölçerler. Özellikle düşük debi ve yüksek viskoziteye sahip akışkanlarda üstün performans sergilerler. Bu özellikleri sayesinde kimya, ilaç, gıda, petrol ve otomotiv sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Pistonlu debimetrelerde akışkan, silindirik bir hazne içinde ileri-geri hareket eden piston aracılığıyla ölçülür. Her piston hareketi sabit bir hacmi temsil eder. Pistonun hareketleri sensörler veya mekanik sayaçlar yardımıyla sayılır ve toplam hacimsel debi hesaplanır.

Temel formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s)
n: Piston çevrim sayısı (Hz)
Vc: Her çevrimde taşınan sabit hacim (m³).

Bu yöntem, düşük debilerde bile yüksek doğruluk sağlar ve sistem basıncındaki dalgalanmalardan daha az etkilenir.

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde malzemeleri: Paslanmaz çelik, alüminyum, dökme demir
  • Ölçüm elemanı: Silindir-piston mekanizması
  • Çıkış sinyalleri: Mekanik sayaç, manyetik sensör, pulse çıkışı
  • Yüksek basınç dayanımı
  • Düşük basınç kaybı ve yüksek tekrarlanabilirlik

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Çok yüksek doğruluk (±%0.1 – ±%0.5)
  • Düşük debilerde ölçüm yapabilme
  • Yüksek viskoziteli akışkanlarda güvenilir performans
  • Dayanıklı ve uzun ömürlü yapı

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalar nedeniyle bakım ihtiyacı
  • Partiküllü ve aşındırıcı akışkanlarda ömür kısalabilir
  • Büyük boru çaplarında kullanım sınırlıdır

UYGULAMA ALANLARI

  • Kimya endüstrisinde solvent, reçine ve polimer ölçümü
  • İlaç endüstrisinde hassas dozajlama
  • Gıda endüstrisinde şurup, bal, yağ gibi ürünlerin ölçümü
  • Otomotiv sektöründe yağ ve yakıt ölçümleri
  • Enerji sektöründe yağlama sistemleri ve hidrolik uygulamalar

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için uluslararası standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Düzenli kalibrasyon, cihazın uzun süre doğru ölçüm yapabilmesi için şarttır

SONUÇ

Pistonlu debimetreler, düşük debi ve yüksek viskozite koşullarında sağladıkları yüksek doğruluk ile endüstride kritik öneme sahiptir. Özellikle hassas dozajlama gereken sektörlerde en güvenilir akış ölçüm çözümlerinden biridir.

Helisel Rotorlu Debimetreler (Helıcal Rotor Flowmeters) ve Endüstriyel Uygulamaları

,

Helisel rotorlu debimetreler, pozitif deplasmanlı debimetrelerin özel bir türüdür. Akışkanın, eksenel yerleşimli helisel rotorları döndürmesi prensibiyle çalışır. Her rotor dönüşü, sabit ve bilinen bir hacmi temsil eder. Bu özellikleri sayesinde yüksek doğruluk ve tekrarlanabilirlik sağlarlar. Petrol, kimya, ilaç ve gıda endüstrilerinde özellikle yüksek viskoziteli sıvıların ölçümünde tercih edilirler.

Helical Rotor Flowmeters

 

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Helisel rotorlar, akışkanın geçişi sırasında eksenel doğrultuda dönerek belirli hacimleri taşır. Bu dönüş hareketi, sensörler yardımıyla sayılır ve hacimsel debi hesaplanır.

Temel formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s)
n: Rotor dönüş frekansı (Hz)
Vc: Her dönüşte taşınan hacim (m³).

Bu debimetreler, akışkanın yoğunluğu ve viskozitesinden daha az etkilenir ve yüksek doğruluk sunar.

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde: Paslanmaz çelik, dökme demir, alüminyum
  • Ölçüm elemanları: Helisel (vida tipi) rotorlar
  • Çıkış sinyalleri: Manyetik algılama, pulse çıkışı, dijital sinyal
  • Düşük basınç kaybı
  • Yüksek viskoziteye sahip akışkanlarda çalışabilme yeteneği

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Yüksek doğruluk (±%0.2 – ±%0.5)
  • Düşük debilerde dahi hassas ölçüm
  • Viskoz ve yoğun akışkanlarda kararlı performans
  • Düşük basınç kaybı

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalardan dolayı bakım ihtiyacı vardır
  • Aşındırıcı akışkanlarda ömür kısalabilir
  • Partikül içeren akışkanlarda hassasiyet azalabilir

UYGULAMA ALANLARI

  • Akaryakıt ve yağ ölçümleri
  • Kimya endüstrisinde polimer ve solvent ölçümü
  • Gıda endüstrisinde şurup, melas, bal gibi ürünler
  • İlaç sektöründe hassas dozajlama
  • Enerji sektöründe yağlama sistemleri

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller, patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Düzenli kalibrasyon, doğruluğu korumak için gereklidir

SONUÇ

Helisel rotorlu debimetreler, özellikle yüksek viskoziteli sıvıların ölçümünde sağladıkları yüksek doğruluk ve güvenilirlikle endüstride kritik bir rol oynamaktadır. Dayanıklı yapıları ve düşük basınç kayıpları sayesinde uzun ömürlü ve güvenilir çözümler sunarlar.

Pozitif Deplasmanlı Debimetreler (Posıtıve Dısplacement Flowmeters) ve Endüstriyel Uygulamaları

,

Pozitif deplasmanlı debimetreler, akışkanın debisini ölçmek için akışkanı belirli hacimlere bölen ve bu hacimlerin geçişini sayan hassas cihazlardır. Hacimsel prensibe dayandıkları için özellikle düşük debi ve yüksek viskoziteli akışkanlarda yüksek doğruluk sağlarlar. Petrol, kimya, ilaç, gıda ve otomotiv endüstrilerinde yaygın olarak kullanılırlar.

Positive Displacement Flowmeters

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Bu debimetreler, akışkanı mekanik bir yapı içinde belirli hacimlere ayırır ve bu hacimlerin sayısını ölçerek toplam debiyi hesaplar. Temel prensip, akışkanın geçtiği her bir hacim biriminin debiyle orantılı olmasıdır.

Formül:
Qv = n · Vc
Qv: Hacimsel debi (m³/s), n: döngü sayısı (Hz), Vc: ölçüm hacmi (m³).

Bazı tipleri:

  • Oval dişli debimetreler
  • Pistonlu debimetreler
  • Helisel rotor debimetreler

YAPISAL ÖZELLİKLER

  • Gövde: Paslanmaz çelik, dökme demir, alüminyum
  • Ölçüm elemanları: Oval dişli, piston, helisel rotor vb.
  • Çıkış sinyalleri: Mekanik sayaç, manyetik sensör, dijital pulse
  • Viskoz akışkanlarda yüksek doğruluk
  • Düşük debilerde bile ölçüm yapabilme

AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR

Avantajlar:

  • Çok yüksek doğruluk (±%0.1 – ±%0.5)
  • Düşük debi ölçümünde uygundur
  • Yoğun, viskoz akışkanlarda performanslıdır
  • Enerji tüketimi gerekmez (mekanik tasarımlar)

Sınırlamalar:

  • Hareketli parçalar nedeniyle bakım ihtiyacı vardır
  • Aşındırıcı veya partiküllü akışkanlarda ömür kısalır
  • Büyük çaplı borularda kullanımı sınırlıdır

UYGULAMA ALANLARI

  • Akaryakıt ve yağ ölçümleri
  • Kimya endüstrisinde solvent ve polimer ölçümü
  • Gıda endüstrisinde şurup, bal, yağ gibi yüksek viskoziteli akışkanlar
  • İlaç endüstrisinde hassas dozajlama
  • Hidrolik sistemlerde yağ akış kontrolü

STANDARTLAR VE KALİBRASYON

  • OIML R 117: Sıvı ölçüm cihazları için uluslararası standart
  • ISO/IEC 17025: Kalibrasyon laboratuvar akreditasyonu
  • ATEX sertifikalı modeller patlayıcı ortamlarda kullanılabilir
  • Periyodik kalibrasyon, doğruluğun korunması için gereklidir

SONUÇ

Pozitif deplasmanlı debimetreler, düşük debi ve yüksek viskozite koşullarında sağladıkları yüksek doğruluk ve güvenilirlik ile endüstride kritik bir öneme sahiptir. Özellikle hassas dozajlama ve tüketim ölçümlerinde en güvenilir çözümlerden biridir.